JRIT ICHI

ถุงพลาสติกมีประโยชน์ต่อการใช้ชีวิตประจำวันเป็นอย่างมาก แต่ก็มีโทษเป็นอย่างยิ่ง เพราะเกิดจากสารสังเคราะห์เคมีใช้เวลาหลายร้อยปีในการย่อยสลาย หลัก 300 ปีขึ้นไป โทษของการย่อยสลายช้า หากไปฝังกลบส่งผลให้บริเวณนั้นทำการเกษตรไม่ได้ หากเผาก็จะเกิดมลพิษทางอากาศ ผู้สูดดมเสี่ยงต่อโรคมะเร็ง เป็นต้น

โทษข้างต้นฟังดูแล้วไกลตัวเป็นอย่างยิ่ง เพราะประเทศไทยเราไม่ได้ทำเกษตรทุกคน และไม่ได้อยู่ใกล้แหล่งเผาพลาสติกทุกคนเช่นกัน แต่ถุงพลาสติกนั้นเล็ดลอดไปทำร้ายทุกคนได้มาก เราอาจเห็นว่าถุงพลาสติกบางชิ้นเปื่อยยุ่ย ลักษณะเช่นนี้ไม่ได้หมายถึงการย่อยสลาย แต่มันคือการแตกตัวเป็นไมโครพลาสติก และไมโครพลาสติกเหล่านี้ก็กลายเป็นอาหารของปลา ของสัตว์น้ำ แล้วเราก็กินสัตว์น้ำเป็นอาหารต่ออีกที แล้วจะปฏิเสธได้อย่างไรว่า พลาสติกไม่ส่งผลร้ายกับเรา

ลดใช้ถุงพลาสติกด้วย ไบโอพลาสติก
นวัตกรรมที่เข้ามาทดแทนถุงพลาสติก คือ ไบโอพลาสติก หรือพลาสติกชีวภาพ เพราะทำจากวัตถุดิบธรรมชาติ เช่น มันสำปะหลัง อ้อย และข้าวโพด จึงย่อยสลายได้ตามธรรมชาติ และไม่ก่อให้เกิดไมโครพลาสติก

นวัตกรรมไบโอพลาสติก รู้จักกันมาตั้งแต่ ค.ศ. 1926 แต่ช่วงแรก ๆ ยังมีปัญหาอยู่มาก จึงค่อย ๆ พัฒนามาจนเป็นที่ยอมรับในปัจจุบัน

พลาสติกยุคใหม่ในโลกที่ขับเคลื่อนด้วยเทคโนโลยี
ปลาย ค.ศ. 2024 มีรายงานข่าวว่า นักวิทยาศาสตร์จาก RIKEN Center for Emergent Matter Science (CEMS) ประเทศญี่ปุ่น ได้พัฒนาพลาสติกชนิดใหม่ขึ้นมา โดยสามารถย่อยสลายได้โดยแบคทีเรีย แน่นอนว่าย่อยสลายด้วยวงจรชีวภาพได้สบาย หากไปฝังในดินมันจะย่อยสลายได้ภายใน 10 วัน ต่างจากไอโบพลาสติกที่ต้องใช้เวลา 180 วัน

ไปญี่ปุ่นแล้วกลับมาดูที่ไทยบ้าง ข่าวเมื่อต้นปี 2025 รายงานว่า บริษัท เฟล็กซ์ซี่-แพค จำกัด ได้นำวัสดุ PEF ซึ่งได้มาจากวัตถุดิบชีวภาพ 100% รีไซเคิลได้ ไม่มีสารก่อมะเร็งเข้ามาใช้ในผลิตภัณฑ์ของตัวเอง

PEF ย่อมาจาก Polyethylene Furanoate นอกจากใช้วัตถุดิบชีวภาพ 100% แล้ว หากเทียบกับพลาสติก PET ที่ใช้ผลิตขวดน้ำดื่มที่เราคุ้นตากันนั้น มันสามารถลด Carbon Footprint ในขั้นตอนการผลิตได้กว่า 50% เลยทีเดียว

ส่งท้าย
ตังอย่างที่ยกมาเป็นนวัตกรรมทดแทนพลาสติกเฉพาะที่เกี่ยวข้องกับถุง ซึ่งเราใช้อยู่ในชีวิตประจำวัน ยังมีนวัตกรรมทางเลือกที่เกี่ยวข้องกับพลาสติกอยู่อีกมากที่ไม่ได้กล่าวถึง ที่สำคัญการลดปัญหาพลาสติก ไม่ใช่เพียงการไม่ใช้พลาสติก ยกตัวอย่างเช่น ถุงผ้า หากใช้ถุงผ้าแบบไม่ไตร่ตรอง เช่น ซื้อมาใช้จำนวนเยอะ ๆ จนใช้ไม่ทันแล้วทิ้งไป มันก็เกิดขยะตามมาเช่นกัน ฉะนั้นหัวใจสำคัญของการใช้พลาสติก คือ การใช้อย่างคุ้มค่าที่สุดนั่นเอง

อ้างอิง
https://cci.rmutp.ac.th/โทษของโฟมและพลาสติก/
https://www.eco.co.th/การย่อยสลายของขยะ/
https://productsandsolutions.pttgcgroup.com/th/blog/บรรจุภัณฑ์เพื่อสิ่งแวดล้อม-โซลูชันของปัญหาขยะพลาสติก
https://www.expressplaspack.com/th/ครบทุกเรื่อง-ตรงทุกประเ/
https://www.tonginter.com/blog/tong-packaging-bioplastic
https://www.bangkokbiznews.com/environment/1155757
https://www.prachachat.net/sd-plus/news-1754976