JRIT ICHI

ความยั่งยืนของอาหาร (Sustainable Food) ไม่ได้อยู่ที่ว่าทำอย่างไรเพื่อให้มีอาหารบริโภคเพียงพอตลอดไปเพียงอย่างเดียว แต่ยังหมายถึง การผลิต การกระจาย การคำนึงถึงผลกระทบต่อสุขภาพทั้งบุคคล สังคม และสิ่งแวดล้อมในระยะยาวอีกด้วย

ระบบอาหารที่ไม่ยั่งยืนเป็นอย่างไร
ปัจจุบันระบบอาหารที่ไม่ยั่งยืนล้อมตัวเราแทบทุกก้าวย่าง ได้แก่ อาหารที่ใช้ทรัพยากรธรรมชาติจำนวนมาก เกิดขยะ เกิดของเสีย ปล่อยก๊าซเรือนกระจกสูง รวมทั้งไม่ใส่ใจความปลอดภัยและคุณค่าทางโภชนาการ เพราะผู้ผลิตเน้นผลประโยชน์ส่วนตนสูง ก่อให้เกิดโรคอ้วนโรคเบาหวาน โรคภัยไข้เจ็บต่าง ๆ เป็นต้น

จากปัญหาที่ยกมา ส่งผลให้ผู้คนจำนวนไม่น้อยใช้เทคโนโลยีเพื่อเข้าถึงอาหารที่มีคุณค่า และยั่งยืนมากขึ้น ได้แก่ ใช้แอปพลิเคชั่นสั่งอาหารจากร้านที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม หรือใช้แพลตฟอร์มในการคำนวนคุณค่าของอาหาร เป็นต้น

นวัตกรรมเพื่อความปลอดภัยและยั่งยืนของอาหาร
นวัตกรรม และเทคโนโลยีจึงมีความสำคัญกับการทำให้ระบบอาหารยั่งยืน เพราะเอื้อให้ผู้บริโภคเข้าถึงอาหารที่ยั่งยืนง่ายขึ้น ทำให้ผู้ผลิตต้องปรับตัว ซึ่งกระบวนการนี้ต้องใช้เวลาในการปรับตัว แต่ถึงอย่างไรแล้วเมื่อมีการเริ่มต้น ต่อไปย่อมขยายเป็นวงกว้างและยั่งยืนในที่สุด

เทคโนโลยีที่ขับเคลื่อนอาหารยั่งยืนได้เร็ว คือ จากฝั่งผู้ผลิต ซึ่งปัจจุบันหลายองค์กรพัฒนานวัตกรรมที่น่าสนใจหลายอย่าง ได้แก่

นวัตกรรมเพื่อไข่ สู่อาหารยั่งยืน
นวัตกรรมนี้เป็นของบริษัทในเครือ ซีพีเอฟ (CPF) ซึ่งมีนวัตกรรมเกี่ยวกับไข่ที่น่าสนใจหลายอย่าง ได้แก่ 1. ถาดไข่ไก่รักษ์โลก เป็นการนำแนวคิดเศรษฐกิจหมุนเวียนมาใช้ โดยใช้จากพลาสติกรีไซเคิล (rPET) 100% 2. ไข่จากแม่ไก่ที่มีความสุข เป็นการนำเทคโนโลยีฟาร์มอัจฉริยะ เข้ามาควบคุมแม่ไก่ที่เลี้ยงแบบปล่อยในโรงเรือนปิด ทำให้แม่ไก่มีอิสระ สามารถใช้ชีวิตได้ตามธรรมชาติ ภายใต้มาตรฐานสวัสดิภาพสัตว์ขั้นสูง 3. ไข่ดิจิทัลพลัส ไข่นี้ไม่ใช่ไข่สังเคราะห์ แต่เป็นไข่จำลองที่ติดระบบเซ็นเซอร์ แล้วแทรกไปกับแผงไข่จริง เพื่อตรวจสอบการขนส่งว่าต้องส่งอย่างไรถึงจะลดการแตกและร้าวของไข่ได้ ซึ่งที่ผ่านมามันช่วยลดความเสียหายได้ถึง 5% เลยทีเดียว

เห็นได้ว่านวัตกรรมที่ยกมาเป็นตัวอย่างนี้ ล้วนตอบโจทย์ระบบอาหารยั่งยืนทั้งสิ้น

นวัตกรรมอาหารยั่งยืนจากต้นน้ำ
ตัวอย่างข้างต้นเป็นนวัตกรรมขององค์กรใหญ่ ตัวอย่างต่อไปขอเสนอนวัตกรรมที่เกษตรกรผู้ที่ถือเป็นต้นน้ำของวงจรอาหาร นั่นคือแพลตฟอร์มด้านเกษตรอัจฉริยะ ซึ่งแพลตฟอร์มเหล่านี้สามารถวิเคราะห์ข้อมูลเชิงลึกด้านคุณภาพดิน การเลือกเมล็ดพันธุ์ เลือกปุ๋ยอย่างไรให้มีประสิทธิภาพ วางแผนการปลูก การเก็บเกี่ยว ไปจนถึงพยากรณ์และวางแผนการตลาดอย่างเม่นยำ ปัจจุบันมีหลายแพลตฟอร์ม ได้แก่ What2Grow, FARMTO, Cropperz เป็นต้น

ท้ายนี้แม้องค์กรใดยังไม่มีนวัตกรรมที่เข้ามาส่วนสนับสนุนระบบอาหารยั่งยืน แต่หากนำไอเดียเหล่านี้ไปใช้ก็สามารถส่งเสริมความยั่งยืน และปลอดภัยของอาหารได้ คือ 1. ลดการเกิดขยะ หรือทำให้เกิดของเสียน้อยที่สุด 2. ลดการใช้สารเคมี และ 3. ลดใช้เชื้อเพลิงในการขนส่ง เช่น วางแผนการเดินทาง หรือใช้รถที่ประหยัดพลังงาน เป็นต้น

—————————————————————————————-

อ้างอิง
https://www.nstda-tiis.or.th/our-rd-activities/sd-data/10yfp-scp/sfs-2/
https://web.facebook.com/reel/2477635159274138
https://www.thairath.co.th/news/local/2885245
https://www.bangkokbiznews.com/environment/1201670
https://www.nstda.or.th/home/performance_post/what2grow-faarmis/
https://areeya.co.th/en/blog/content-hub/living-en/7-แพลตฟอร์มสู่ความยั่งยื/
https://www.itohygiene.com/th/blog/2023/11/784/